Een ogenblik geduld a.u.b.

Genotmiddelengebruik onder jeugd Zuid-Holland Zuid lager dan landelijk

door Suzan Bras

Het percentage leerlingen dat rookt, alcohol drinkt en wiet gebruikt ligt in de regio Zuid-Holland Zuid (ZHZ) lager dan gemiddeld in Nederland. Zoete drankjes worden meer genuttigd. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd die de GGD ZHZ, samen met de 24 andere GGD'en in Nederland, in het najaar van 2019 uitvoerde onder leerlingen van klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs.

Jeugd Zuid-Holland Zuid drinkt en rookt minder dan landelijk
In Zuid-Holland Zuid heeft 27% van de leerlingen (klas 2 en 4 totaal) wel eens een heel glas of meer alcohol gedronken, dat is lager dan landelijk (31%). Ook wordt er minder aan binge drinken gedaan (14% in ZHZ en 18% landelijk). Ondanks dat deze percentages voor Zuid-Holland Zuid gunstiger zijn dan voor gemiddeld Nederland, blijven zorgen over alcoholgebruik bestaan. De leerlingen zijn jonger dan 18 jaar en alcohol kan op deze jonge leeftijd schade aanrichten. In totaal geeft 40% van de leerlingen aan dat hun ouders/verzorgers alle alcohol verbieden onder de 18 jaar.
Ook het percentage dat minstens wekelijks rookt ligt in ZHZ lager (3%), dan gemiddeld in Nederland (4%). Het percentage leerlingen dat ooit wiet of hasj gebruikte (7%) danwel in de afgelopen vier weken hasj of wiet gebruikte (3%) ligt in ZHZ lager dan in Nederland (respectievelijk 8% en 4%).

Water en zoete drankjes juist ongunstig
Wat de cijfers daarnaast tonen is dat in de regio ZHZ minder water gedronken wordt onder de jongeren en juist méér dagelijks zoete drankjes (35%) dan wat het landelijk gemiddelde (33%) laat zien. Zoete drankjes kunnen bijdragen aan het ontstaan van overgewicht.

Aandacht blijft hard nodig
De GGD ZHZ werkt sinds 2008 samen met gemeenten en andere samenwerkingspartners aan alcoholpreventie bij de jeugd. Door een jarenlange inzet ziet de GGD steeds meer verbeteringen rondom goed schoolbeleid, kantinebeleid bij sportverenigingen en schenkbeleid in de horeca. Om roken terug te brengen wordt door de GGD steeds meer ingezet op aanpassingen in de omgeving van jongeren. Uit onderzoek van het Trimbos blijkt dat de helft van alle rokers zijn eerste sigaret opsteekt op school. Daarom is het belangrijk dat de omgeving waarin kinderen opgroeien rookvrij wordt. De GGD heeft de afgelopen vier jaar actief ingezet op rookpreventie en zal zich de komende jaren inzetten voor een Rookvrije Generatie met als ambitie om meer rookvrije kindomgevingen (zoals schoolterreinen, speeltuinen en sportterreinen) te creëren.

Verschil tussen meisjes en jongens
Meisjes ervaren aanzienlijk vaker stress (52%) dan jongens (32%). Dit zien we ook in het landelijke beeld. Stress bij jongeren komt vaak door meerdere factoren, zoals huiswerk, wat anderen van ze vinden of door alles wat gedaan moet worden. Jongeren ervaren meer stress naarmate het opleidingsniveau toeneemt. Ook social mediagebruik is hoger onder meisjes dan jongens, net als het risico op problematisch social mediagebruik (meisjes 9% en jongens 5%). Dagelijks gamen wordt juist vaker door jongens gedaan dan meisjes, net als problematisch gamen (jongens 5% en meisjes <1%). Bij zowel problematisch social mediagebruik als problematisch gamen ervaren jongeren dat zij bijvoorbeeld het huiswerk (zeer) vaak afraffelen, anderen (zeer) vaak zeggen dat er minder tijd aan besteed moet worden, sociale contacten verminderen of (zeer) vaak slaaptekort hebben. 

Nabespreking op scholen
De deelnemende scholen ontvangen na de zomer de resultaten van hun school. Deze worden door de adviseur Gezonde School van de GGD en de jeugdverpleegkundige nabesproken op de scholen. Samen wordt bekeken welke onderwerpen extra aandacht vragen. Scholen krijgen hierbij advies en ondersteuning.

Toelichting onderzoek
Achttien van de 32 scholen voor voortgezet onderwijs in regio ZHZ namen deel aan de gezondheidsmonitor Jeugd. In totaal vulden 5274 leerlingen van klas 2 en 4 van deze scholen een vragenlijst in over verschillende onderwerpen. Uiteenlopend van roken tot drinken en van social mediagebruik tot stress.  
Dit is de eerste keer dat dit onderzoek op deze manier in de regio plaatsvindt. De Gezondheidsmonitor Jeugd wordt eens in de vier jaar uitgevoerd.

Alle resultaten onderzoek
De resultaten van het onderzoek zijn te vinden via de bol '12-18 jaar' bovenaan de startpagina of door hier te klikken.